English Deutsch

HET LANDGOED   /   MEDIA

Fraeylemaborg

De Fraeylemaborg is gelegen op een landgoed van ruim 23 hectare. Het borggebouw ontstond meer dan zeven eeuwen geleden en kreeg aan het eind van de 18de eeuw haar huidige uiterlijk. Het park, deels naar ontwerp van G.A. Blum en L.P. Roodbaard, is aangelegd in Engelse landschapsstijl. Hierbij zijn restanten van de formele barokke aanleg bewaard gebleven, zoals de karakteristieke middenas. Op het voorterrein staat het schathuis waarin nu een restaurant is gevestigd. Er tegenover staat het koetshuis waarin zich de museumwinkel en de expositieruimtes bevinden. In de oranjerie vindt u een speelse presentatie over de ontwikkeling van het park, vanaf de IJstijd tot heden. In het park staan 17de en 18de eeuwse zandstenen tuinornamenten.

De borg werd in de middeleeuwen als steenhuis gesticht en groeide uit tot een imponerend gebouw met invloedrijke bewoners. De laatste bewoners, de familie Thomassen à Thuessink van der Hoop van Slochteren, verkochten de borg in 1972 aan de Gerrit van Houten Stichting. Na restauratie werd de Fraeylemaborg museum. De vertrekken laten het tijdsbeeld tot het midden van de 20ste eeuw zien, de laatste fase van de particuliere bewoning. De Grote Zaal wordt gebruikt voor concerten en ontvangsten, terwijl de Kleine Zaal in gebruik is als trouwzaal.
U kunt hier hier een leuke tekenfilm bekijken waarin de geschiedenis van het landgoed in kort bestek wordt weergegeven.

Door samen te werken met de landgoederen in de gordel die loopt van het IJsselmeer naar de rivier
de Wezer in Duitsland, de Noordelijke Lustwarande, willen wij ons prachtige en belangrijke erfgoed
nog meer onder de aandacht brengen. (https://lustwarande.eu/)

HET PARK

Door de eeuwen heen hebben de bewoners van de Fraeylemaborg het huis uitgebreid en verfraaid. Ze deden hetzelfde met het park rond het huis. Er werden exotische bomen geplant en bijzondere planten geïmporteerd en de aanleg van voorterrein en park maakte verschillende stijlen door. Het landgoed is nu een in vijf eeuwen gevormde cultuur-historische eenheid, die uniek is in het noorden van ons land. Het is bovendien een indrukwekkend voorbeeld van de Engelse-landsschapstijl. Het landgoed is momenteel  ongeveer 23 hectare groot. Met het Overbos, dat ten noorden  van de Hoofdweg, de verdiepte provinciale autoweg en de haven ligt, is het langwerpig van vorm. In de middeleeuwen was de grond in Slochteren verkaveld in opstrekkende heerden, die loodrecht lagen op de ontsluitingsweg (de Hoofdweg) en daardoor was er voor het park geen andere vorm mogelijk. Het omringende landschap is open en het hoogopgaande bos geeft dus al van verre aan waar Fraeylema ligt.

In het historische landschap staan ook Follies. Deze zonderlinge, romantische bouwsels passen in de traditie van de Engelse landschapstijl, maar zijn in 2017 speciaal voor de Fraeylemaborg ontworpen. Van de statige Strotempel van Reinier de Gooijer tot de sfeervolle Secret Oak van Arjen Boerstra. Lees meer over het project en de vijf follies hier.

Bekijk hier een reportage over het landgoed welke op 25 november 2020 getoond werd in het KRO-NCRV programma BinnensteBuiten.

Deze fraaie kaart van de Fraeylemaborg met “bosschen en landerijen” is gemaakt door landmeter F.N. van Hulten. Hij deed dat in 1821, in opdracht van de borgbewoners, het echtpaar Hora Siccama- De Sandra Veldtman. Op deze belangrijke kaart zijn veel interessante details vastgelegd in de aanleg van het park. Zo zie je het padenpatroon, de vijverpartijen, tuinen, appelhoven, een bloementuin en zelfs graanvelden. Ook valt op dat de Engelse aanleg achter in het park, zoals eerder getekend door G.F. Blum, al aanwezig is.

Door op de kaart te klikken download u een PDF-bestand van de deze kaart op groot formaat.

Collectie Fraeylemaborg

Tijdsbeeld tot 1950

De  inrichting van de Fraeylemaborg laat zoveel mogelijk zien hoe het leven in zo’n huis van stand vroeger was.  Omdat de Fraeylemaborg het langst van alle borgen particulier bewoond is gebleven, namelijk tot 1972,  loopt de stijl van de museale inrichting hier door tot ongeveer 1950. De andere museale borgen vullen dit mooi aan. De Borg Verhildersum laat de 19de eeuw zien tot circa 1870 en de Menkemaborg gaat nog verder in de tijd terug, namelijk naar de 18de eeuw.

Families van stand

De Fraeylemaborg is eeuwenlang bewoond door families die elk hun stempel op het gebouw en de inrichting hebben achtergelaten. Deze droegen onder meer de namen Fraeylema, Rengers, Piccardt, de Sandra Veldtman, Hora Siccama en op het laatst Thomassen à Thuessink van der Hoop van Slochteren.

Herkomst van de inventaris

De inventaris van de Fraeylemaborg is in 1971 geveild in Amsterdam en Utrecht. Gelukkig konden een aantal belangrijke stukken veilig gesteld worden dankzij het J.B. Scholtenfonds. Daarnaast zijn er nu vele fraaie meubels en schilderijen aanwezig van een drietal Stichtingen op het landgoed. De Gerrit van Houten Stichting is eigenaar van de Fraeylemaborg en beheert een boeiende collectie. Dit is tevens de kerncollectie van de Fraeylemaborg. Veel moois is ook aanwezig uit de verzameling van de Jan Menze van Diepen Stichting en van de Stichting Van der Wyck- de Kempenaer. Een belangrijke bruikleengever is tenslotte het Groninger Museum.

Woonsfeer

Kamer voor kamer wordt de woonsfeer van de Fraeylemaborg weer zo veel mogelijk tot leven gebracht. Inmiddels zijn de Bibliotheek en de Blauwe Logeerkamer heringericht, en daarna kregen de Eetkamer met Dienkamer en de Daagsche Kamer een fraaie inrichting.  Ook wordt ernaar gestreefd om zoveel mogelijk stukken uit de oorspronkelijke inventaris van de borg terug te verwerven. De uitgebreide fotoserie die in 1970 van de inventaris is gemaakt (vlak voor de grote veiling) is daarbij een bron van inspiratie.

De familie Thomassen à Thuessink van der Hoop van Slochteren leefde tussen een mix van eeuwenoude erfstukken en jongere aanwinsten. Deze charmante vermenging van kostbaar antiek en alledaagse persoonlijke voorwerpen zult u ook nu nog aantreffen in de Fraeylemaborg. U kunt zich zo goed voorstellen hoe het leven van alledag was in de Fraeylemaborg, zowel voor de familieleden als voor het personeel.

De laatste borgvrouwe vertelt

Het leven van vroeger wordt op een aansprekende manier verwoord door de laatste borgvrouwe, mevrouw Louise Groenveld- Thomassen à Thuessink van der Hoop van Slochteren. In een interview met RTV-Noord in 2008 haalt ze, samen met haar dochter Mieke, herinneringen op aan haar jeugd  in de Fraeylemaborg. Dit interview (duur circa 18 minuten) vormt voor bezoekers een goede introductie voor het bekijken van de borg.